Feest van het eigen gelijk
Nu ook de boswachters naar eigen zeggen “massaal” opstaan in de strijd tegen klimaatverandering en milieuvervuiling, is er toch echt wel wat aan de hand. Een zoveelste oproep tot actie, terwijl je zou denken dat we inmiddels allemaal wel van deze noodzaak tot ingrijpen doordrongen zijn. Maar niets is minder waar, lijkt het.
Een paar jaar geleden kwam ik in een presentatie een serie grafieken tegen die uitstoot van broeikasgassen weergaven. Iedere grafiek stamde uit een ander jaar. Toch bleken ze, op elkaar gelegd, precies te passen. Iedere voorspelling van toekomstige uitstoot werd ingehaald door de werkelijkheid die de trendlijn bevestigde. Zo wordt de werkelijkheid steeds meer waar.
Daar moest ik aan denken bij het lezen van het opiniestuk van Klaas van Egmond, emeritus hoogleraar Milieukunde en Duurzaamheid. Hij schrijft ondermeer: “De nu in alle hevigheid optredende klimaateffecten zijn al lang geleden op basis van klimaatmodellen voorzien, vaak tot in details”. Iets om feller te laten horen, betoogt hij. De urgentie benadrukken, denk ik zelf, zoals de boswachters nu doen. Het is geen verwachting, voorspelling of kans met onzekerheden; nee, het is onder ons, het is nu, kijk maar om je heen.
Vandaar mijn verbazing over de vreugde in de coalitie van de Provinciale Staten in Overijssel. Het was feest vanwege het eigen gelijk: de afwijzing van zonneparken op landbouwgrond. BBB kon niet nalaten hun invloed op dit besluit rond te twitteren. Dat je het afwijst is één ding, maar dat je er blij om bent toont de kortzichtigheid in denken aan. Alsof je in coronatijd tegen mondkapjes bent omdat je het dorpsfeest niet wilt verpesten. Geen wind, geen zon, geen duurzame stroom. Je zou, ook bij afzegging, droef gestemd moeten zijn.
Zolang we niet laten doordringen hoe ver we doorgeschoten zijn, blijven we elkaar dwars zitten en frustreren we de energietransitie. Ook hier in Friesland gaat het zo: geen zon, geen wind en hooguit kleinschalig, alleen voor de mienskip. Maar de mienskip: dat zijn wij, dat zijn wij allen. Je redt het niet met alleen maar tegen zijn.
Bovendien is het onhandig om de transitie in beton te willen gieten. We hebben niet alleen alles nodig, maar ook alle flexibiliteit om wat kan mogelijk te maken. In Friesland staat zo’n 700 MW aan windvermogen, die nog niet de helft van de tijd het elektriciteitsnet belast. Leg daar zon bij, op dezelfde aansluiting. Met die 0,7 TWh is de doelstelling van 3 TWh voor Friesland binnen bereik. Het kan, maar dat moet je het wel willen.