Klimaatpropaganda

Zo langzamerhand begin ik mij toch echt zorgen te maken. Dat de opwarming van de aarde een feit is en ook hier in Friesland voelbaar, is nog niet eens het punt. Dat de zeespiegel stijgt en de rijzing steeds sneller gaat, ook niet. Dat de schade door weersextremen jaar op jaar toeneemt, ook nog niet. Dit zijn zaken waar we tegen in het geweer moeten komen en dat op een aantal fronten ook al doen. Maar waar we ons echt zorgen over moeten maken, is het groeiende deel van de bevolking dat de feiten niet onder ogen wil zien en deze domweg ontkent.

Begin februari waarschuwde NOS voor hooikoorts, vanwege de vroeg ingetreden bloei van planten en bomen. Volgens onderzoek gebeurt dat tegenwoordig een maand eerder dan vijftig jaar geleden. Het is nu gemiddeld meer dan 3 graden warmer dan het gemiddelde van  de periode 1940 tot 1960. De reacties op zo’n bericht van de NOS op twitter zijn ronduit ontluisterend. “Pure misleiding, paniek zaaien, de boel bedonderen, stemmingmakerij,” wordt geschreven, naast verwijten jegens de NOS vanwege “incompetente journalistiek” en “klimaatpropaganda.”

Lezers die klaarblijkelijk het bericht niet hebben gelezen, verwijten de NOS cherrypicking, want er blijkt een winter te zijn geweest waarin het nog net iets warmer was. Dat is cherrypicking op zich en reaguurders die de vroeg bloeiende hazelaar aanhalen realiseren zich niet dat deze tegenwoordig al in december tot bloei kan komen. Niet lezen, feiten negeren en lekker schelden.

Op dezelfde dag plaatst Helga van Leur, ‘s lands meest positieve meteorologe, een korte uitleg. Ze schrijft: “Ons brein houdt niet van negativiteit. Dus – de realiteit – dat een snel veranderende aarde problemen gaat geven, landt niet.” Dat blijkt. Het is de angst voor verandering, het is de bevriezing die ertoe zal leiden dat alles om ons heen onomkeerbaar verandert. Als de feiten genegeerd worden en daarmee het handelingsperspectief, zijn we reddeloos verloren. 

Voorlopig zijn “we” nog ‘met méér’. Maar de vergaande ideologische polarisatie ondergraaft het redelijke debat en maakt het nemen van noodzakelijke maatregelen onmogelijk. Het korte termijn denken, het schaamteloze eigenbelang en het redeloze schelden tegen iedereen die een verandering overweegt is fnuikend en ontkracht de democratie. 

Om het te winnen van de populisten is een ander verhaal nodig. Maar dat is nog niet zo eenvoudig. Met zonvakanties in Scandinavië, glamping op Nova Zembla of snorkelen naar de verdronken eilanden van Tuvalu zijn we er niet. Afgelopen februari was weer de warmste maand ooit. Laat een hittegolf deze zomer de Spaanse costa’s maar teisteren, denk ik grimmig, misschien dat dat helpt.