Stilstand

Zolang het kibbelkabinet meer met zichzelf bezig is dan met de grote vraagstukken, wordt op geen enkel dossier vooruitgang geboekt. We zijn vastgelopen en compleet tot stilstand gekomen. We houden elkaar gevangen in onwaarheden en valse beloften. Want er zijn geen eenvoudige oplossingen, niet voor de stikstofproblematiek en al helemaal niet voor de klimaatcrisis.

Nu is stilstand meestal achteruitgang, en voor het klimaat is dat zeker het geval. Nederland loopt al achter op de doelen die zijn afgesproken en de besluiteloosheid in Den Haag helpt ons alleen maar verder achterop. Noodzakelijke maatregelen sneuvelen in de pijnlijke pogingen de coalitie overeind te houden; niet in landsbelang maar in eigenbelang van populistische amateurs. 

Om de frustratie over dit nonbeleid te temperen, kunnen we kijken naar de getallen. Dankzij productief klimaatbeleid wist de Europese Unie de afgelopen decennia meer dan een halve gigaton CO2-uitstoot te reduceren, tegenover een wereldwijde stijging met 18 gigaton (!). Op dit moment bedraagt de uitstoot van de EU een kleine 7 procent van de wereldwijde uitstoot. Voor Nederland is dat 0,4 procent. In dit perspectief lijkt de schade door stilstand nog wel mee te vallen. 

Maar niets is minder waar. Hoe langer we wachten met doorpakken om de klimaatcrisis te keren, des te groter de inspanning die nodig is om toekomstige schade tegemoet te treden. Het ergste is nog niet eens een pauze in uitstootreductie. Het ontkennen van urgentie, afstellen van noodzakelijke maatregelen en zelfs terugdraaien van staand beleid, klinkt als een bevestiging dat het allemaal zo’n vaart niet loopt, dat het allemaal niet nodig is. Het ondergraaft ons moreel besef. 

Gelukkig zijn verreweg de meeste burgers in ons land verstandiger dan de vertegenwoordigers in Den Haag die hun kerntaak vergeten zijn. Want het maatschappelijk initiatief groeit. Als het gaat om zorg voor klimaat en energie is een groei te zien in het aantal energiecoöperaties, burgerinitiatieven die werken aan hun eigen toekomstig energiesysteem. Klimaatstichting HIER telt inmiddels ruim 700 energie initiatieven, tegenover krap 200 tien jaar geleden. 

Lokale energiegemeenschappen kunnen een groot verschil maken en het gat dat de overheid laat vallen opvullen met kansrijke initiatieven. Stilstand kan in deze zin ook vooruitgang betekenen. Als Den Haag het niet doet, gaan we het zelf wel doen. Het mooie van gemeenschappelijk initiatief is het samen doen. Waar je deel van uitmaakt wil je beschermen. 

De gemeenschap kan opkomen voor lokale belangen en een gemeenschappelijk doel. Door samenwerken verdwijnen onderlinge verschillen en verdwijnt polarisatie als sneeuw voor de zon. Met het gemeenschappelijk initiatief ondermijnen we draagvlak voor de destructieve despoten van deze tijd en krijgt het fatsoen weer een kans.