Sprookje

Het Centraal Bureau voor Statistiek had vorige week goed nieuws: in 2024 is voor het eerst meer dan de helft van de elektriciteitsproductie duurzaam geproduceerd. Meer dan de helft volledig groen, méér dus dan fossiel. Om precies te zijn: 65 miljard kWh uit hernieuwbare bronnen, tegenover 55 miljard kWh, gemaakt met fossiele energie. Voor het eerst dat gas- en kolengestookte centrales het afleggen tegen wind, zon en biomassa. En oh ja, ook een beetje nucleair: ruim 3 miljard kWh atoomstroom, nog geen 10 procent van geproduceerde windenergie. 

We zijn dus over de helft! Daar kunnen de tegenstanders van wiebelstroom een puntje aan zuigen. Ruim tien jaar geleden was het aandeel duurzaam nog geen 10% en werd zo’n 90 miljard kWh elektriciteit met fossiel gestookt. Sindsdien is het opgesteld vermogen van zon gestegen naar 24 gigawatt en wind naar 7 gigawatt. Voor de strijd tegen de klimaatcrisis is dit goed nieuws, want de daling in CO2-uitstoot gaat gelijk op met de toename van wind en zon. De CO2-uitstoot van de elektriciteitsproductie in Europa daalt met dubbele cijfers dankzij de hernieuwbare bronnen.

Maar of dit goede nieuws blijft stapelen is maar de vraag. De toename van zonne-energie is sterk afgenomen en er zijn nauwelijks nieuwe windparken bij gekomen. Niet alleen zit het politieke klimaat tegen, het is vooral het volgelopen elektriciteitsnet dat de aansluiting van nieuwe productie bemoeilijkt. En waar uitbreiding mogelijk is, bijvoorbeeld met nieuwe stopcontacten op zee, zijn het gestegen kosten die de realisatie van projecten lastig zo niet onmogelijk maken. Dat is vooral erg omdat we nog maar aan het begin staan van de energietransitie. 

Het grootste deel van ons nationale energieverbruik is voor onze warmtevoorziening. Daarvoor gebruiken we vooral nog aardgas en nog maar heel weinig elektriciteit. Om van fossiele brandstof af te komen, zullen we onze woningen op een alternatieve manier moeten verwarmen. Met warmtenetten of met warmtepompen. In beide gevallen kost dat stroom, heel veel stroom. Een kubieke meter aardgas komt ongeveer overeen met 10 kWh. Woningen die met een warmtepomp verwarmd worden, gaan jaarlijks zo maar 3000 tot 5000 kWh méér stroom verbruiken. Met de warmtetransitie wordt de vraag naar stroom alleen maar groter. 

Des te vreemder dat de gemeente Súdwest Fryslân zegt meer dan genoeg stroom te hebben, onder andere dankzij windpark Fryslân, dat men gemakshalve bij eigen gemeente telt. Dat daarom initiatieven voor zon of wind weinig kans maken en dat zelfs de dorpsmolen, waar de mienskip veel aan heeft, niet de voorkeur geniet. Volgens de kadernota energiebronnen van deze gemeente leven we in een sprookje. Wat fijn. Slaap zacht, zou ik zeggen.