Een tussenstap kun je overslaan

Volgens mij heb ik het hier wel eens eerder geschreven: ik was ooit klant van Atoomstroom. Een kleine energieleverancier van stroom van kerncentrales. Het bedrijf bestaat niet meer, maar ik was daar een jaar lang principeklant, naar tevredenheid. Kernenergie komt ongewild uit ons stopcontact en voorlopig kunnen we niet zonder. Maar daarom ben ik nog geen voorstander van kernenergie, laat staan van het bouwen van nieuwe kerncentrales, begrijp mij goed. 

Ergens tegen zijn is eigenlijk heel makkelijk. Als je ergens vóór bent moet je met goede argumenten komen, maar als je tegen bent volstaan aansprekende drogredenen zoals “omdat het gevaarlijk is”, “veel te duur” of “niemand wil dat in z’n achtertuin”. Ergens tegen zijn doet het goed op verjaardagsfeestjes en de oudejaarsborrel, maar is weinig constructief. Een ‘tegen’ zonder alternatief is onnadenkend, leidt tot stilstand en staat daarmee verbetering in de weg. 

De roep om nieuwe kernreactoren wordt steeds sterker en het concept van de modulaire reactor (SMR, small modular reactor) klinkt beloftevol en bijna net zo mooi als afslankreclames en de stoppen-met-roken cursus. Het concept wordt goed gebracht, maar verkoopt vooralsnog niet. Hoewel opportunistische cowboys als Google en Meta plannen overwegen, houden verstandige overheden vast aan hun terechte koudwatervrees. Want lang niet alle argumenten komen op tafel. 

Dat we met een toenemende elektriciteitsbehoefte niet voldoende hebben aan zon en wind-op-zee is duidelijk en daarom begrijp ik voorstanders wel. Maar vertel dan het complete verhaal, vertel over de enorme investering die het verlangt, de kilowattuurprijs die minstens het dubbele zal bedragen van wind- en zonnestroom. De onoverzichtelijke risico’s van meerdere reactoren verspreid over het land en niet op de laatste plaats: vertel wat je met het afval gaat doen. Kortom, het ontbreekt de voorstanders aan de juiste argumenten. 

Waarom ikzelf tegen ben is dat voorstanders net doen alsof er geen alternatief is. Alsof het niet mogelijk zou zijn om met al dat geld dat kernenergie gaat kosten niet een oplossing te vinden is waar we nu al wat aan hebben, in plaats van over 15 jaar, als we dat al halen. Alsof een vergelijkbare investering in technologie met waterstof nooit iets nuttigs zal brengen. Natuurlijk is er een alternatief, zeker als we met zijn allen dat willen. Als we alle technische inventiviteit die nodig is om met 15 miljard in 15 jaar een aantal SMR kernreactoren te bouwen, inzetten op de combinatie opwek, conversie en opslag, is het kunstje geklaard en is kernenergie voor Nederland niet meer nodig. In de totale energietransitie is de huidige techniek van kernsplitsing bovendien slechts een tussenstap. Laten we die overslaan.