De gemakkelijke leugen

Vorige week bekeek ik de documentaire ‘Duty of Care’ over klimaatadvocaat Roger Cox en de opzienbarende Urgenda-klimaatzaak. De rechter bepaalde in 2019 dat de Nederlandse staat nalatig is in het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen en dat de overheid meer maatregelen moet nemen. Inmiddels probeert de regering onder deze uitspraak vandaan te kruipen. In de documentaire kwam ook de zaak tegen Shell aan bod. Vorig jaar eiste de rechter dat Shell zijn CO2-uitstoot in 2030 met 45% heeft verminderd. Ook Shell kruipt en gaat in hoger beroep. Je zou haast zeggen: ik zie een patroon.

In die documentaire kwam een verwijzing voorbij naar een film die Shell zelf heeft gemaakt, in 1991. Let even op dit jaartal. Van het bestaan van deze film, met de treffende titel ‘Climate of Concern’ (een klimaat van zorg) wist ik. Nieuw voor mij was de scène die ‘Duty of Care’ liet zien. Hierin voorspelt Shell dat medio 2050 de gemiddelde temperatuur op aarde met 1,5 tot 4 graden Celsius gestegen zal zijn door de uitstoot van broeikasgassen, ten opzichte van 1900. Dit klinkt bekend, dacht ik.

Het in april verschenen derde deel van de 6de editie van het Klimaatrapport van het IPCC stelt dat momenteel sprake is van 1,1 °C. stijging wereldwijd (1,6 graad op land en 0,9 voor de oceanen) en dat de stijging steeds sneller gaat. Shell zat dus keurig op de lijn van het IPCC, dat overigens in haar eerste rapport (van 1990) al de schatting maakte van 0,3 graden per decennium. Het enge is dus dat al die eerdere aannames, schattingen en berekeningen van het IPCC blijken te kloppen. Het past precies: de actuele ontwikkeling bevestigt alle eerder gemaakte voorspellingen, steeds opnieuw.

Waar klimaatsceptici tot nu toe altijd de wetenschappelijke onzekerheidsmarge misbruikten om de theorieën van het IPCC in twijfel te trekken, is nu onomstotelijk vast komen te staan dat de mens de oorzaak is van de klimaatcrisis, “ondubbelzinnig” zoals het rapport zegt, onbetwistbaar. Wat het rapport ook zegt is dat regeringen wel voortgang maken, maar veel te weinig. Dat nu echt haast gemaakt moet worden met verminderen van het gebruik van kolen, olie en aardgas: halveren liefst, vòòr 2030 – dat is slechts 8 jaar. Halveren!

In ‘Duty of Care’ kwam Al Gore nog voorbij, voormalig presidentskandidaat en maker van de geruchtmakende film ‘An Inconvenient truth’ (een ongemakkelijke waarheid, 2006). In het licht van alle waarschuwingen is het halfzachte klimaatbeleid weinig meer dan een gemakkelijke leugen. In Den Haag draait de film: ‘Don’t look up’.