Aan de langjarige daling van energieprijzen lijkt een einde gekomen

Ondernemers kunnen voor boekjaar 2019 alvast rekening houden met stijgende kosten voor energie. Niet alleen vanwege de al aangekondigde hogere netwerkkosten en energiebelasting, maar ook vanwege stijgende tarieven op de handelsmarkten voor energie.

De Ondernemer – Aan de dalende trend van energieprijzen is voorlopig een einde gekomen. De gestage daling van de prijzen voor elektriciteit en gas op de handelsmarkten die zich inzette vanaf 2010, met de laagste noteringen in 2016, is gedurende het afgelopen jaar grotendeels teniet gedaan. Sinds het voorjaar stegen de termijnprijzen voor gas en elektra met ruim 50 procent (zie grafiek). Omdat ook de energiebelasting verhoogd wordt, kunnen ondernemers bij gelijkblijvend verbruik rekenen op een hogere rekening voor energie.

(Bron: MAIN Energie)

De prijsstijging zoals getoond in de grafiek kan zich doorzetten en vertalen in een hoger tarief voor afnemers, maar dat hoeft niet. Een leverancier kan al eerder een positie voor 2019 hebben ingenomen. Ook kan de prijsstijging weer wat afvlakken. Over een langere periode beschouwd ziet ook Essent dat de trendmatige prijsdaling beperkter wordt. ‘Maar’, zegt Ronald Sutmuller, ‘wij denken dat de stijgende belastingen en netwerkkosten meer invloed zullen hebben op de afrekening dan de kale prijs voor elektriciteit en gas.’

Prijsfluctuaties

De energieprijzen worden gevormd op de groothandelsmarkt en volgen in zekere mate de grondstofprijzen van olie, kolen en gas. Hierbij zijn vraag en aanbod, productievolumes en beschikbare voorraden bepalend. ‘De snelle, recente prijsstijging is vooral een gevolg van achterblijvend aanbod’, zegt Dennis Ostendorf, commercieel directeur van MAIN Energie. ‘Het aanbod is afgenomen door Belgische centrales die in onderhoud zijn gegaan. Ook in Nederland vindt onderhoud plaats, zodat het totale aanbod is afgenomen. Tegelijk zijn de grondstofprijzen voor olie, kolen en gas gestegen. Dat vertaalt zich in hogere kosten voor de elektriciteitsproductie in kolen- en gasgestookte centrales.’

Nog een factor die bijdraagt aan prijsfluctuaties op de handelsmarkten, is het groeiende aanbod van hernieuwbare elektriciteit uit wind en zon. ‘Dat aanbod is lastig voorspelbaar, waardoor de grilligheid van de markt toeneemt’, zegt Ostendorf. Op korte termijn kan dat tot grote uitschieters leiden.

Prijs voor de afnemer

Het tarief dat de leverancier met een afnemer afspreekt, wordt bepaald door de prijs van dat moment. Ostendorf: ‘De meeste afnemers hebben een contract voor een jaar of voor drie jaren. Op het moment dat een nieuw contract wordt vastgelegd gelden de actuele marktomstandigheden. Als je nu een overeenkomst afsluit voor volgend jaar, dan krijg je te maken met de hogere prijzen.’ Alleen ondernemers die in 2016 een tarief hebben afgesproken en dat voor drie jaar hebben vastgelegd, ontspringen nog even de dans.

Vast of flex

Ondernemers met een energiecontract waarvan de looptijd inmiddels is verstreken doen zichzelf tekort. Het risico voor de leverancier dat zo’n klant ineens kan opstappen, wordt in het tarief verwerkt. Met een contract zonder einddatum betaal je dus altijd meer en kan de leverancier tussentijds zelfs de tarieven verhogen.

Leg je contract opnieuw vast, is dus het eerste advies. Veelal kun je kiezen voor een overeenkomst met een vast, of met een variabel tarief. ‘Als je flexibel zit’, zegt Ostendorf, ‘dan kan dat bij dalende prijzen voordelen opleveren. Maar, je weet nooit wanneer een stijging plaatsvindt. Als energie een essentieel onderdeel van je bedrijfsvoering is, dan zou ik altijd voor een vast tarief kiezen. Je weet dan waar je aan toe bent.’ Voor sommige bedrijven is de post energie de hoogste kostenpost na de personeelslasten.

Ontwikkeling op termijn

Volgens Ostendorf zijn we voorlopig af van de lage energieprijzen. ‘De vraag naar energie neemt toe, ook door de economische groei van dit moment. Daarnaast krijgt de CO2-prijs echt invloed.’ Elektriciteitsproducenten zijn verplicht emissierechten te kopen, evenveel als zij aan CO2 uitstoten. Aanscherping van het Europese emissiehandelssysteem heeft de prijs, jarenlang rond de vijf euro per ton, opgedreven richting 20,- euro per ton.

Ook Jeroen Setz, consultant strategic energy procurement en eigenaar van Wattanders, verwacht niet dat de prijzen zullen terugzakken naar het lage niveau van 2016 (zie grafiek hieronder). ‘De beweeglijkheid die we nu zien is een voorbode voor wat we de komende jaren zullen ervaren’, zegt hij. De invloed van het aanbod hernieuwbaar en de CO2-prijs zullen marktprijzen in beweging houden. Setz: ‘De dynamiek die je nu ziet lijkt op die van de financiële markten.’ Dat impliceert dat je de inkoopmomenten van je energie zou moeten spreiden.

(Bron: Wattanders)

Grip op energie

Wat kun je doen als ondernemer, om te zorgen dat de energiekosten geen verrassing worden? Zorg eerst dat je goed inzicht hebt in je energieverbruik en je profiel. Heeft jouw bedrijf over een jaar gezien een gelijkmatig en voorspelbaar verbruiksprofiel, dan kun je daar je inkoop op afstemmen. Met de fluctuaties in de prijzen, zoals Jeroen Setz voorziet, is een leveringscontract tegen een vast tarief wellicht je beste optie. Maar kies dan wel het juiste inkoopmoment.