Titanic
Het is op zijn zachtst gezegd opmerkelijk dat een demissionair-demissionair kabinet het voornemen voor nieuw te bouwen kerncentrales omzet in concrete acties, o.a. met de oprichting van de Nucleaire Energie Organisatie BV (NEO). De oprichting van dit staatsbedrijf met een even omvangrijke taak als begroting, is een goed voorbeeld van achterkamertjespolitiek. Hopelijk kan het redelijke deel van de Tweede Kamer dit plan nog keren.
De statuten van de NEO NL-BV zijn al geschreven, de eerste vacatures zijn al gepubliceerd en de eerste subsidiebeschikking van 45 miljoen euro is al afgegeven, vooruitlopend op de toezegging van nog eens 222 miljoen euro staatssteun. De voortvarendheid op dit dossier staat in schril contrast met de vooruitgang die geboekt wordt bij de stikstofproblematiek of het klimaatbeleid, dossiers die smeken om oplossingen waarbij Nederland pas écht gebaat is.
De vlucht voorwaarts door een staatsbedrijf de uitdaging van nieuw te bouwen kerncentrales over te laten nemen van de vrije markt die hier al decennialang geen enkele rendabele kans in ziet, is de eerste domme misvatting. Al jarenlang staat de vergunning voor nucleaire energieproductie open voor inschrijving, maar er is geen enkel bedrijf te vinden dat daar de vingers aan wil branden.
Dat atoomstroom goedkoop zal zijn is een fabeltje en dat nucleaire elektriciteitscentrales het gat dat wind- en zonnestroom laten vallen eenvoudig kunnen opvullen is niet eens waar. De kostprijs van daadwerkelijk geleverde atoomstroom zal hoger blijken dan die voor wind en zon, vooral vanwege de kosten voor opslag en eindberging van het afval en de ontmanteling van de reactoren.
Maar al zou atoomstroom een aanvulling kunnen zijn op de broodnodige backbone, zeker bij een ‘dunkelflaute’, dan nog is de bouw van nieuwe centrales een idioot dure hobby.
De door NEO gehanteerde begroting van 10-15 miljard per stuk is veel te krap; bij de nieuwbouw van Hinkley (VK), Vogtle (VS) en Flamanville (FR) zijn de kosten meer dan verdubbeld. Ook de bouwtijd kent overschrijdingen, waarbij 10 jaar geen uitzondering is.
Dit plan voor twee kerncentrales kan alleen slagen als de overheid de ontwikkeling ervan geheel financiert, al het risicokapitaal levert voor de bouw en daarna ook nog eens garant staat voor een elektriciteitsprijs, hoog genoeg om de hoge exploitatiekosten te dekken. En dit staat nu in de plannen. Dat zijn drie blanco cheques, van een overheid met een belabberd slecht track record voor projectmanagement.
Wat dit kreupelkabinet voorneemt met de ‘Nucleaire Energie Organisatie’ is nog erger dan het kijken naar een treinramp in slow motion. Het is de kiellegging van de Titanic. Dit monsterlijke construct van valse beloften zal verworden tot een nationale afbetalingsregeling waar alle hardwerkende belastingbetalers nog decennialang voor gaan bloeden.