Duurzaam vastgoed: kans voor de facility manager

Column – Gebouwen in Nederland verbruiken onnodig veel energie en de bijdrage aan de nationale CO2-uitstoot is maar liefst 35%. Gebouwen in handel, diensten en overheid, dus exclusief de industrie, nemen bijna één vijfde van het energie-eindverbruik voor rekening. Het gaat dan om kantoren, zorgcomplexen, onderwijsgebouwen, sportlocaties, maar ook bedrijfshallen. Het totale verbruik ligt rond de 540 Petajoule, een verbruik dat jaarlijks stijgt. Dit is méér dan alle huishoudens bij elkaar, die 380 PJ verbruiken en langzaam aan steeds energiezuiniger worden. De in-efficiency van energieverbruik in gebouwen is zó groot, dat het besparingspotentieel meer dan dertig procent bedraagt. Maar wiens schuld is dit?

Voor energieverspilling door onnodig verbruik en door, in vaktermen, een slechte energieprestatie van het gebouw en de gebouwgebonden installaties, is meestal niet één schuldige aan te wijzen. De voorbeelden van verspilling zijn eindeloos. Verkeerde kloktijden, waardoor de verwarming halverwege de nacht al aan gaat; verlichting die blijft branden, terwijl het gebouw al leeg is. Koeling die tegen de verwarming in werkt. Piep-gestuurd onderhoud wordt het genoemd, ofwel door klachten gedreven ingrepen. In 70% van de gevallen zijn klimaatinstallaties al binnen drie jaren na oplevering ontregeld. Het binnenklimaat van gebouwen staat stelselmatig in de top 3 van meest genoemde klachten over de kwaliteit van de werkplek. Een binnenklimaat dat onnodig veel energie vraagt en tegelijk de arbeidsproductiviteit van de gebruikers aantast. Met concentratieverlies en zelfs ziekteverzuim tot gevolg. Wiens schuld is dat allemaal?!

Energie-efficiëntie is de belangrijkste pijler onder Europees klimaatbeleid. Ook in het Energieakkoord staat energiebesparing bovenaan. Voor het terugdringen van emissies van broeikasgassen wordt door de International Energy Agency energie-efficiëntie als belangrijkste en meest krachtige maatregel genoemd; voor Europa kan het verbeteren van de energieprestatie voor de helft bijdragen aan emissiereductie doelen. Meer dan twee keer zo effectief als investeringen in duurzame energie opwekking met wind of zon.

Nederland staat vol met kleine en grotere kantoren: met 68.000 gebouwen en zo’n 87 miljoen m2 gebruiksoppervlak. Samen verbruiken deze ongeveer 1 miljard m3 gas en bijna 8000 miljoen kWh elektriciteit (bron: ECN). Voor meer dan 80% van de gebouwen is de Wet Milieubeheer van toepassing, met de verplichting om maatregelen voor energiebesparing door te voeren, zodra deze zich binnen vijf jaren terugverdienen. Hoe duidelijk het allemaal ook is, toch gebeurt er nog veel te weinig.

Eigenlijk is het allemaal de schuld van de facility manager, die, hoe je het ook wendt of keert, het eerste aanspreekpunt is voor een goed geregelde werkomgeving. En dat gaat dus verder dan de koffie, de catering en de schoonmaak. Maar kunnen we iemand de schuld geven van zaken waar hij of zij lang niet altijd invloed op heeft? De kosten per werkplek bedragen ruim 9000 euro per jaar. De kosten voor energie bedragen gemiddeld de helft van de servicekosten, zo’n 25 euro per vierkante meter. Energie gaat dus over amper 5% van de werkplekkosten; krijg dan maar eens de handen op elkaar voor investeringen in energiebesparing.

Duurzaamheid, energie efficiëntie en een gezond en comfortabel binnenklimaat vormen een kans voor de facility manager. Anders dan vele anderen in de organisatie, is de facility professional de verbindende factor, die een geïntegreerde aanpak kan opzetten voor het verbeteren van de werkplek en het verduurzamen van het gebouw. Want dat is goed voor de medewerker, de organisatie en voor onze maatschappij. Maar geef die professional dan wel de ruimte, de kennis en het vertrouwen dat duurzaamheid werkt, voor iedereen. Het levert geld op, vergroot de waarde van vastgoed en maakt het vak van facilitair management een aandachtsgebied dat thuis hoort in iedere bestuurskamer.

Deze column verscheen in de Facility Management bijlage bij MT – Management Team
Beeld: MabelAmber ***Pluto5339*** – High rise and clouds